به بهانه روز کوروش بزرگ

سند روز کوروش بزرگ (۷ آبان):

بر اساس یک سند باستانی که «رویدادنامه نبونئید» نام گرفته است، روز سوم ماه Arahsamna بابلی، کوروش بزرگ پس از ورود به شهر بابل، با استقبال با شکوه مردم بابل روبرو شد (رویدادنامه نبونئید، ستون ۳، بند ۱۸ و ۱۹). این روز مصادف با ۲۹ اکتبر سال ۵۳۹ پیش از میلاد می‌باشد و ۲۹ اکتبر برابر هفتم آبان (در برخی از سالها هشتم آبان) است. بنابراین این روز به عنوان روز بزرگداشت کوروش مطرح شد و با استقبال ایران دوستان و دوستداران کوروش بزرگ همراه است.

بیشتر بخوانید:

سند روز کوروش بزرگ (۷ آبان):

آنچه درباره این شخصیت، جالب می‌نماید همسخنی و اشتراک منابع تاریخی درباره نیک سیرتی وی می‌باشد. منابع تاریخی درباره کمتر پادشاهی چنین شرایطی دارند؛ آن هم منابعی که توسط اقوام و ملل گوناگون نگارش یافته اند. این در حالی است که کمابیش آثار باستانی که از دوره باستان به جا مانده اند، چهره‌ای مثبت از کوروش بزرگ ترسیم می‌کنند.

هفت آبان، روزی که دنیا دگرگون شد.

پس از فتح صلح جویانه بابل، تحولات زیادی در سطح جهان رخ داد به طوری که ارتباط میان شرق و غرب عالم به وجود آمد و از آن دوران به بعد می‌بینیم که فیلسوفان بسیار بزرگی در یونان باستان ظهور کردند که به عقیده بسیاری از پژوهشگران تحت تأثیر فرهنگ شرق از جمله بین النهرین بودند

کوروش بزرگ رسم تازه‌ای در تاریخ بنیان نهاد که افتخار را نه در تاراج و ویرانی شهرها و کشتار مردم، بلکه در رسیدگی به آنان و آزادی دادن به مردم برای ادامه راه و روش زندگیشان به‌شمار می‌آورد (رزمجو، شاهرخ، ١۳۸۹، استوانه کورش بزرگ، تهران: فرزان روز، ص ۷۳).

در واقع مفهوم انسانیت در سطح جهانی پس از هفتم آبان سال ۵۳۹ پیش از میلاد مطرح شد

هگل که یکی از بزرگ ترین فیلسوفان جهان است  در «درس‌های فلسفه تاریخ» از واژه Reich برای حکومت ایران در دوره هخامنشی استفاده می‌کند که این واژه به معنای «شاهنشاهی» است. هگل شاهنشاهی ایران را بر خلاف حکومت‌های هند و چین، «کثرت در عین وحدت و وحدت در عین کثرت» می‌داند که نخستین بار در جهان باستان در فلسفه زرتشت بیان شد و مبنای نظری تدوین مفهوم شاهنشاهی را فراهم آورد. یعنی شاهنشاهی‌ای که در عین آنکه اقوام گوناگون را تحت یک شاهنشاهی درآورده، در عین حال دارای وحدت و متصل به یکدیگر است (برگرفته از نوشته‌های دکتر جواد طباطبایی. ن.ک: طایران، علیرضا، آذر ١۳۹۳، «شاهنشاهی کورش و جانشینان وی»، سرزمین آزادگان، ش ١، ص ۳).

اما نقش کوروش بزرگ در حفظ جهان ایرانی هم قابل توجه است و اساسا فتح بابل توسط کوروش بزرگ پس از دست داشتن شاه بابل در یورش به ایرانیان بود. در منابع اشتراک دارد که قدرت‌های بزرگ آن زمان یعنی لودیه، مصر و بابل با یکدیگر متحد شدند تا سرزمین‌های ایرانی را فتح کنند اما با دفاع جانانه کوروش بزرگ مواجه شدند (ن.ک: تاریخ هرودوت، کتاب ۱، بند ۷۷ و ۱۵۳؛ کوروپدیای گزنفون، دفتر ۲، بخش ۱، بند ۵). بنابراین نمی‌توان کوروش بزرگ را کشورگشا دانست بلکه اقدامات کوروش بزرگ کاملا پدافندی بوده است.

تصور اشتباهی وجود دارد که ایرانیان در برابر یورش بیگانگان همواره شکست خورده‌اند! اما باید توجه داشت که پیروزی‌های ایرانیان به مراتب تاثیر گذار تر و مهم تر بودند که نمونه بارز آن پیروزی‌های کوروش بزرگ بر دشمنان بود.

شعرهایی درباره کوروش بزرگ به بهانه روز کوروش بزرگ.

منم کوروش:

آموزگار انسان دوستی

دادگستر گیتی

نزد یونانیان «سرور و قانون گذار»

نزد یهودیان «مسیح پروردگار»

و نزد ایرانیان »پدر«

منم کوروش، پیامبر آیین جوانمردی

تاج تاریخ جهان کوروش اهخامنشیست

کز قماش و منشی محتشم و اولا بود

(استاد شهریار)

ناگه به یکبار

از لابلای ابرهای سرد و غمبار،

…

با رنگ‌های روشن و شاد

در چهرۀ پاکِ ابر مردی اَمرداد

مردی که از ژرفای تاریکی درخشید

جوشید و کوشید …

(هما ارژنگی)

کوروشت بر قلب‌ها همواره رهبر بود و هست …

(شاهکار بینش پژوه)

آری ای مردم پارس، میهن ما ایران

هر وجب خاک تن کوروش‌هاست

من دلم می‌خواهد مثل کوروش باشم

پر ز اندیشۀ سبز،

عاشق رنگ سپید،

و وفادار به قرمز باشم.

(محمد مهدی امیری)

به نام کاوه و آرش،

به نام کوروش و خاکش.

به نام جنگ و آزادی.

به نام خشم و آگاهی.

به نام هر که نامش هست:

پریشان خاطر و سرمست …

(مجید خالقیان)